Online gokken is de laatste jaren uitgegroeid tot een onderwerp van groeiende zorg en aandacht in Nederland. Sinds de legalisatie van online kansspelen in 2021 heeft het aanbod aan gokmogelijkheden een exponentiële groei doorgemaakt, waardoor meer mensen dan ooit tevoren deelnemen aan online gokactiviteiten. Dit artikel biedt belangrijke feiten en cijfers over online gokverslaving, met specifieke aandacht voor kwetsbare groepen zoals jongeren en jongvolwassenen. We baseren ons op recente onderzoeksgegevens van betrouwbare bronnen zoals het WODC, de Kansspelautoriteit (Ksa) en andere onderzoeksinstellingen. Het doel is om inzicht te geven in de omvang van het probleem en de gevolgen ervan voor de samenleving.

Op deze pagina:

• Algemene cijfers over online gokken
• Gokken onder minderjarigen
• Gokken onder jongvolwassenen
• Gokken en de verslavingszorg
• Online sportweddenschappen
• Hulpverlening en CRUKS

Algemene cijfers over online gokken

Recent onderzoek heeft aangetoond dat meer dan 65% van de Nederlandse bevolking van 16 jaar en ouder in het afgelopen jaar op de een of andere manier heeft gegokt. Dit omvat zowel online als fysieke kansspelen. Wanneer we ons echter specifiek richten op online gokken, blijkt dat ongeveer 10% van de Nederlandse bevolking online deelname aan kansspelen heeft geregistreerd. Jongeren tussen de 18 en 34 jaar vormen een opvallend actieve groep, waarbij ze de grootste vertegenwoordiging hebben in online gokactiviteiten.

Daarnaast toont de Monitoringsrapportage online kansspelen (najaar 2024) aan dat 5,4% van de volwassen Nederlandse bevolking actief online heeft gegokt via legale aanbieders. Dit is een lichte stijging vergeleken met 5% in het voorgaande halfjaar. Gemiddeld bezoeken online spelers zo'n 2,8 gokwebsites per maand, met een gemiddeld verlies van ongeveer €158 per maand. Dit soort cijfers benadrukt de noodzaak voor uitgebreid beleid en voorzichtigheid omtrent online gokken.

Gokken onder minderjarigen

Hoewel gokken wettelijk verboden is voor minderjarigen, blijkt uit de ScholierenMonitor 2023 dat bijna 6,7% van de leerlingen in het voortgezet onderwijs in het afgelopen jaar online voor geld heeft gegokt. Jongens zijn hierbij zes keer zo actief als meisjes, wat de genderongelijkheid in de gokcultuur onder jongeren benadrukt. Het onderzoek toont ook aan dat de kans op gokken toeneemt naarmate jongeren ouder worden. Dit is zorgwekkend, want het wijst op een potentieel toenemende trend van gokverslaving onder de jeugd.

Bijna 5% van de leerlingen heeft deelgenomen aan online sportweddenschappen, waarmee dit de populairste vorm van gokken onder jongeren is. Online casinospelen volgen op een tweede plaats. Het is cruciaal dat ouders, scholen en de maatschappij zich bewust zijn van deze cijfers, net als van de risico's die verbonden zijn aan online gokken. Preventieve maatregelen en educatie zijn van levensbelang in deze context.

Gokken en jongvolwassenen

Volgens de Wet op Kansspelen zijn jongvolwassenen, met name die tussen de 18 en 23 jaar, een kwetsbare groep die extra bescherming nodig heeft. Onderzoekers hebben vastgesteld dat 23% van de gebruikte gokaccounts in december 2023 afkomstig was van jongvolwassenen. Deze groep vertegenwoordigt echter slechts 9,4% van de totale bevolking, wat wijst op een ernstige overmatige deelname aan gokken. Dit roept vragen op over de effecten van deze context op hun mentale gezondheid en sociale welzijn.

Ondanks dat jongvolwassenen gemiddeld minder geld verliezen dan oudere gokkers, is het belangrijk om hun bewustzijn te vergroten over verantwoord gokken, vooral gezien hun lagere inkomens en grotere neiging om te gokken op sportevenementen. Het is van belang dat deze groep goed geïnformeerd wordt over de risico's, zodat ze de gevolgen van hun gokgedrag beter kunnen inschatten.

Gokken en de verslavingszorg

Het Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem (LADIS) verzamelt gegevens over mensen die behandelingen ondergaan voor gokverslaving. In 2022 zochten maar liefst 1.920 mensen hulp, waarbij gokken werd aangeduid als hun primaire verslaving. Van deze groep was 88% man, met een gemiddelde leeftijd van 35 jaar. Opmerkelijk is dat 17% van deze mensen jonger was dan 25 jaar, wat de noodzaak benadrukt voor gerichte aandacht op gokverslaving onder jongeren en jongvolwassenen. De verslavingszorg ziet een duidelijke stijgende lijn in het aantal aanmeldingen voor gokverslaving sinds de legalisatie van online gokken.

Het is nog te vroeg om de volledige impact van de legalisatie van online gokken op gokverslavingen te beoordelen. Vaak kan het jaren duren voordat een individu daadwerkelijk hulp zoekt. Desondanks is het evident dat er meer aandacht nodig is voor zowel preventie als interventie, vooral in het vroege stadium van gokproblematiek.

Online sportweddenschappen

Recent onderzoek vanuit het Mulier Instituut geeft aan dat een aanzienlijk aantal mensen deelneemt aan online sportweddenschappen. Ongeveer 37% van de respondenten zegt ooit deel te hebben genomen aan kansspelen of sportweddenschappen. Bijna een kwart van de leden van sportverenigingen, met name onder voetballers en teamsporters, geeft aan mee te doen aan online sportweddenschappen, wat de populariteit van deze tak van gokken onder actieve sporters onderstreept.

Leeftijden van deelnemers aan online sportweddenschappen

De deelnemers aan online sportweddenschappen zijn overwegend jong, met de meeste deelnemers tussen de 16 en 34 jaar. Dit benadrukt de noodzaak voor gerichte voorlichting over de risico's van gokken in deze specifieke leeftijdsgroepen. Educatieve programma's kunnen helpen om verantwoord gokgedrag te bevorderen.

Motivatie om deel te nemen aan online sportweddenschappen

Bijna 47% van de deelnemers beschouwt sportweddenschappen als een vorm van ontspanning, terwijl 37% aangeeft dat het hun interesse in sportwedstrijden vergroot. Dit benadrukt niet alleen de sociale component van gokken, zoals gemeenschappelijk genieten van sport, maar ook de noodzaak om risico's zorgvuldig te begrijpen en in kaart te brengen om problematisch gokken te voorkomen.

Hulpverlening en CRUKS

Het Centraal Register Uitsluiting Kansspelen (CRUKS) biedt een belangrijke mogelijkheid voor mensen om zich zelf uit te sluiten van kansspelen. Het aantal inschrijvingen in CRUKS is in de eerste helft van 2024 gestegen tot meer dan 75.000 inschrijvingen. Dit wijst op een groeiend bewustzijn van de gevaren van gokken en de noodzaak voor hulp. Het toont ook aan dat meer mensen zich bewust zijn van hun gokgedrag en de mogelijkheden om dat gedrag te beheersen.

Het Loket Kansspel biedt ondersteuning en begeleiding voor mensen met gokproblemen. Ondanks dat het aantal hulpgesprekken in de eerste helft van 2024 is afgenomen, blijft de vraag naar ondersteuning hoog. Dit laat zien dat, hoewel er initiatieven zijn, er nog veel werk aan de winkel is om mensen te bereiken die worstelen met gokverslaving.

Voor meer informatie over preventie en hulp bij online gokverslaving, verwijzen we naar ons kennisdossier over dit onderwerp. Hierin vind je praktische tips en contactinformatie voor hulpverleners en organisaties die ondersteuning bieden aan mensen die met gokproblemen kampen.